„ENDE GELÄNDE”

Opowieść o nie do końca przeżytym, przedwcześnie skończonym życiu – na podstawie pamiętników i dzienników żydowskich dzieci z terenu byłego getta warszawskiego. Podróż po nieistniejącym mieście.

Kiedy niemieckie dziecko sprawia problemy i rodzice denerwują się, mówią: Jetzt ist Ende im Gelände (Jetzt ist Schluss damit) – koniec z tym! Ende Gelände oznacza jednocześnie „koniec terenu”, „ograniczenie terenu”. Mówi się tak, gdy coś się definitywnie kończy: gra, zabawa – albo coś śmiertelnie poważnego.

**

„Człowiek rodzi się przecież na długie, długie życie. A gdy umiera przed czasem, to gdzie podziewa się
jego nie przeżyte do końca życie? Jego radość i jego cierpienie? Jego myśli, których z braku czasu nie
zdążył do końca przemyśleć, jego czyny, których nie zdążył spełnić? Gdzie wszystko się podziewa?
Gdzie?”
(„Dybuk”, Sz. An-ski, tłum. Michał Friedman)